Digitale Fotografie Vakantie

Patrick Kijkt

Verscherpen of scherp/zacht fotograferen, Jubus Culubus

Wanneer iemand mij vraagt hoe een boom, bloemetje of een insect heet, iets waar ik echt geen verstand van heb dan noem ik het altijd Jubus Culubus. Geleend van mijn overleden vader Jitse met echte Amsterdamse humor. Als er mensen zijn op Facebook die denken de wijsheid in pacht te hebben en al een tijd lopen te narren en nu op de koop toe mij beschuldigd van vals spelen ( en later nog veel meer). Ja dan komt er een keer een moment dat de maat vol is. Ik ga een les geven in scherp fotograferen of zacht fotograferen of verscherpen met denk aan Dennis. Een extra les kan nooit kwaad want het blijkt maar weer dat er nog ontzettende veel geleerd kan worden. Dus er komt weer een duidelijke en heldere les.
Het begon allemaal dit ik eergisteren een hele positieve test over een Nikon lens heb geschreven. En ja hoor daar is hij weer, Dennis. Trots op zijn Fuji beweert hij natuurlijk het tegen over gestelde en allerlei andere zaken. Maakt niet uit.

Schermafbeelding 2019-12-13 om 17.54.30

Pittige teksten van iemand die ik totaal niet ken. Dennis is ook niet op mijn cursus geweest. En toch durf ik nu ook wel te schrijven dat Dennis last heeft van Jubus Culubus. Hij benoemt iets in het hier bovenstaande bericht, maar heeft geen idee waar hij het over heeft. En dat is dus Jubus Culubus. En op zich niet zo erg, maar doen dan niet alsof je er verstand van hebt. Want je weet niet wat je niet weet… Hier bovenstaande berichtje was slechts het begin van een stortvloed aan berichten en beledigingen waar ik inmiddels ook wat van weg gehaald heb. Maar nog belangrijker is de onnozelheid van de schrijver. Maar ik wil het positief houden. Gewoon een lekkere les ervan maken. En laten zien wat er zoal kan met de Nikon Z serie camera's.

Vroeger:

Vroeger fotografeerde ik met een Fuji S5 Pro. Nog steeds één van mijn favoriete camera's. Waarom? Omdat je er zo prachtig zachte scherpte mee kon fotograferen. Nadien is er nooit meer een camera op de markt gekomen die dat ook kon. Ik heb daar foto's mee gemaakt zo mooi! Maar toen ging hij kapot. En het was al de tweede die ik gekocht had. De eerste had ik met mijn stomme kop een keer weggegeven aan een vriend om hem uit de brand te helpen. Daar kreeg naderhand enorm spijt van en heb later met veel moeite en pijn nog een tweede S5 pro kunnen vinden. De S5 Pro had meerdere unieke punten (de eerste met fysiek uitbreidbaar dynamisch bereik, tegenwoordig is het een rekentruc bij Fuji), maar ik wilde het hebben over hoe mooi zacht de S5 Pro kon fotograferen.

Daarna:

Als je iets hebt en je raakt het kwijt dan doet dat pijn. En hoe de fotografische camera markt in alle opzichten vooruit ging na die tijd, een camera die zacht kon fotograferen is er nooit meer gekomen. Alle fabrikanten zijn dit compleet vergeten. Hoeveel cursisten heb ik dit verteld de afgelopen 14 jaar? Dat ik zacht fotograferen zo mooi vind. Echte scherpte, bijvoorbeeld van Hasselblad, is zo scherp dat het als zachte scherpte over kan komen. Al die jaren wetende wat ik miste toch lekker door gefotografeerd. Onder andere de onderstaande.

Gemaakt met de Fuji X-T1. Zonder enige nabewerking.

Joodse-bruidje-internet

De zachtheid die ik perse moest hebben kwam door een 15 denier panty over de lens.Tussen de lens en de zonnekap in vast geschroefd. Gaat prima. Waarom? Omdat ik uitging van het origineel van Rembrandt. En met dat schilderij is wat geks aan de hand. Het is zacht en scherp tegelijk. Dat is voor een fotograaf een onmogelijke combinatie. Dus er moest een panty over de lens gedaan omdat geen enkele camera niet zachter scherp kan fotograferen. Wat had ik graag een camera gehad in die tijd die dit wel had gekund, maar hij was er niet. Met hulpmiddelen ik denk altijd in fotografische oplossingen) kon ik toch de zachtheid bereiken die ik nodig had. Wilde ik zo dichtbij als mogelijk bij het origineel komen. En dan zonder Photoshoppen uiteraard of welke andere nabewerking dan ook. Ik schrijf het er nog even bij speciaal voor Dennis die mij niet kent, maar wel al een hele tijd oordeelt over mij. Daarover later meer.

Toen kwam de Z6 op de markt en op het moment dat ik doorhad dat de Z6 de mogelijkheden in zich had om zachter en hardere scherpte te fotograferen was ik meteen verkocht. Een groot deel van de tijd dat ik de NIkon nu bezit ben ik veel bezig wat te doen met verscherping. Zachter fotograferen of scherper fotograferen. Belangrijk omdat dit bij kan dragen aan de totale sfeer van de foto. Wil ik iets knetterhard fotograferen qua scherpte of bij een ander onderwerp boterzacht? Het is altijd een vraag die ik altijd met mijn camera zal oplossen.

Heden:

Met de Nikon Z6 in de hand heb ik er weer een belangrijk stukje speelgoed bij gekregen. Met de scherpte spelen of noem het met zachtheid spelen.

In het menu van de Nikon ziet het er zo uit:

EmptyName 1

Hier staat de camera verscherping helemaal op +9, maximaal dus. Voor sommige beelden kan dit mooi zijn. Ik ga expres geen voorbeelden noemen voor wat het zou kunnen werken. Dat moet je zelf uitmaken. Jij hebt de smaak en de inspiratie. Ik laat alleen maar zien dat het kan. De instelling verscherpen kun je ook combineren met verscherping middenbereik:

EmptyName 3

Die staat nu op +5, ook maximaal. Het is dus eigenlijk tweemaal je foto verscherpen. Een voor het totaal beeld en de middenbereik verscherping is inderdaad meer voor het midden bereik. Wat nog sterker werkt in combinatie lokaal contrast wat je ook kunt aanpassen in de camera. Dat heb ik in het onderstaande voorbeeld niet gedaan. Anders wordt het voor sommigen wel helemaal Jubus Culubus. Eén ding tegelijk.

Ik ben even snel naar de voordeur gelopen een snel een foto naar buiten gemaakt. Ik heb alweer genoeg tijd gestopt in Dennis (ja er zit een steekje bij mij los, inderdaad) en het moet niet te gek worden. Als ik beide verscherping standen maximaal omhoog gooi dan krijg je onderstaande foto.


EmptyName 5

Scherper dan dit wordt het niet als ik niet ook niets aan het local contrast zou gaan doen. Niet gedaan. Doe ik beide standen van verscherpen helemaal naar beneden dan krijg je de onderstaande foto.

EmptyName 4


Ik geef toe, het is niet echt een hele inspirerende foto het verschil is echter zichtbaar. Maar nog niet genoeg zichtbaar. Omdat ik nogal veel print voor mijn klanten is deze instelling ontzettend belangrijk voor mij. Met prints van 60 x 60 cm ga je de verschillen nog veel beter zien vergeleken met de twee veel te kleine afbeelding op deze pagina. Internet is echt een beperking om dit te laten zien. Dit moet je groot zien. Ik laat je nu vervolgens twee keer een deel uitsnede zien.

EmptyName 8
Standje boterzacht


EmptyName 9
Standje knetter scherp.

Dit groot geprint geeft zulke enorme verschillen. En ik ben een Pietje precies. En alles uit de camera zoals gewoonlijk. Dat weet iedereen die mij kent, bij mij op cursus is geweest of al mijn klanten. Ook de lastige klanten die graag drie minuten nadat ik thuis ben gekomen graag al het eind resultaat willen zien. Dat kan, geen enkel probleem. Alles vanuit de camera. En daarom ben ik zo gek op de Nikon Z6. Het kan en de camera geeft mij de mogelijkheden. Ik bedenk me dat ik nu gewoon de marketing van Nikon weer zit te doen. Hard nodig want zo goed gaat het daar niet. En dit punt laten ze helemaal liggen in hun communicatie naar buiten toe. Stom he? Als ik er nog had gewerkt… En daarom werkte ik er ook vroeger. Maar dat was vroeger.

Dus als je een Nikon Z6 of 7 hebt, ga er eens mee spelen. Het is zo leuk en kan zoveel toevoegen aan je foto. Het is echt een dimensie erbij in je fotografie. En heb je hem niet dan kan het nog steeds een goede les zijn voor je. De les is niet ga een Nikon kopen. De les is wel dat je helemaal niet hoeft te verscherpen in nabewerking. Dat kan al tijdens het fotograferen. Alle camera's hebben verscherpen. Maar de naam zegt het al die functie maakt alleen de foto's scherper en niet zachter. Ga daar dan eens mee spelen in je camera. Je zult de verschillen zien. En ja de Nikon Z camera's kunnen het wel weer. Eindelijk kan het weer. Goed afgekeken van Fuj! Dit was de kleine les. Maar nu moet ik nog even terug naar Dennis.

P.S. alleen voor Dennis:
Als je iets niet weet of kunt roep dan niets met zoveel stelligheid. Ik wist vanaf het begin waar je denkfout zat. Omdat je niet wist dat dit kon met een Nikon Z camera. Geeft niets, helemaal niet erg. Ik ben erg na 10 jaar social media wel aan gewend. Je hield het netjes en jij hebt mij niet eens een ziekte toegewenst wat over het algemeen wel gedaan wordt. Dus daarvoor dank. Al hoewel later wel begon met steekjes los bij mij en zo….

Je weet nu wat Jubus Culubus is. Iets benoemen waar je geen weet van hebt. Laat mij een willekeurige boom bij naam noemen en ik noem hem steevast Jubus Culubus. Gewoon omdat ik er geen enkele kennis van heb. En omdat bomen namen mij ook niet interesseren. Doe er je voordeel mee.